غار یخ مراد چالوس
غار یخی مراد چالوس یکی از جاهای دیدنی گچسر در جاده کرج – چالوس است که دارای استالاکتیت ها و استالاگمیت های یخی بسیار زیبایی است. فانوس های آویزان از سقف و دریاچه های یخ زده این غار نظر هر طبیعت دوستی را به خود جلب می کند. این غار که در سال 1380 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، قدمتی بسیار دارد و نسبت به سایر غارهای ایران دمای بسیار پایین تری نسبت به هوای بیرون دارد. غار یخی مراد از سه تالار بزرگ، سه یخچال زیرزمینی و هفت چاه تشکیل شده است و بخشی از آن چهار طبقه است.
غار یخی مراد یکی از مکان های معروف استان البرز است که در جاده کرج – چالوس قرار دارد. این غار در نزدیکی روستای آزادبر و کهنه ده قرار دارد. برای بازدید از غار مراد باید وارد جاده کرج – چالوس شوید. قبل از رسیدن به گچسر در قسمت غربی جاده، تابلوی قدیمی روستا شما را به یک جاده فرعی هدایت می کند. بعد از حدود چهار کیلومتر در کنار روستای باستانی به یک جاده دوطرفه می رسید و جاده سمت راست شما را نزدیک غار می برد. ماشین خود را اینجا پارک کنید و بقیه راه را پیاده بروید. پس از یک ساعت پیاده روی در این مسیر که نیمی از آن مسیر کم شیب و نیم ساعت دیگر کوه نوردی سبک است به ورودی غار می رسید.
غار یخی مراد یکی از غارهای منحصر به فرد و پرپیچوخم ایران و از معدود غارهای چینهای کشور است که در میانهی جاده چالوس قرار دارد. فانوس ها، ستون ها و دریاچه های یخ زده این غار بسیار معروف هستند و بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می کنند. هنوز اطلاعات دقیقی از طول غار یخی مراد در دست نیست. زیرا سوراخ های زیاد آن مانع از رسیدن غار به انتهای غار می شود و این مشکل بر شکوه غار می افزاید.
مسیر رسیدن به غار بسیار زیبا است و شامل رودخانه آزادبار در پایین دست و پوشش گیاهی کوهستانی است که در کنار هم طبیعتی آرام را به شما هدیه می دهد. مسیر منتهی به غار معمولا پوشیده از برف است که جذابیت بازدید از یخی مراد را دو چندان می کند. در نهایت دهانه غار به طول سه متر و عرض هشت متر نشان داده شده است که در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا قرار دارد.
سنگ بزرگی در ورودی غار وجود دارد که با فسیل یک نرم تن متعلق به دوره سوم زمین شناسی به نام کاردیتا تزئین شده است. بر اساس این فسیل می توان گفت که غار یخی مراد ممکن است 50 میلیون سال پیش در زیر دریا شکل گرفته باشد. اگرچه برخی از زمین شناسان قدمت این غار را 70 تا 230 میلیون سال تخمین زده اند. ویژگی های خاص و چندگانه غار یخی مراد باعث شد تا این جاذبه در سال 1392 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد.
قدیمی ها (دخیل) یافت شده در نقاط مختلف غار نشان می دهد که اهالی این غار را مکانی مقدس می دانستند و شاید به همین دلیل نام این غار مراد جلید بوده است. برخی دیگر معتقدند یخ های حوض پایین این غار قدرت شفابخشی دارد و در درمان بیماری های مختلف به ویژه ناباروری موثر است. برخی معتقدند هرکس یخ این غار را بخورد، سال آینده به آرزویش می رسد!
غار یخی مراد یکی از معدود غارهای موازی ایران است و در بخشی از آن چهار طبقه مجزا با اختلاف ارتفاع بیش از 30 متر دیده می شود. تفاوت دما بین غار یخی مراد و فضای بیرونی آن را از سایر غارها متمایز می کند. به طور معمول دمای غارهای ایران به دلیل نبود جریان هوا و بخار آب حداقل 10 درجه بالاتر از بیرون است. اما دمای این غار به دلیل وجود حفره های مختلف بین داخل و خارج و ایجاد جریان هوا و همچنین ارتفاع زیاد از سطح دریا بسیار کمتر از بیرون است. غار مذکور بر خلاف نمونه های مشابه آثار کمی از سنگ آهک دارد و تنها در قسمت های کوچکی از آن آهک دیده می شود.