قلعه تنکا (دژ گلیج) تنکابن

قلعه تنکا یکی از آثار تاریخی شهرستان تنکابن است که از جاذبه های گردشگری تاریخی بکر و دست نخورده این شهر نیز به حساب می آید. قلعه تنکا در ارتفاعات جنوب روستای قلعه جردین قرار دارد و موقعیت آن مشرف به تنگه دو هزار و دشت تنکابن است. قلعه تنکا حدود 350 متر مربع وسعت دارد و از سمت جنوب با شیب تند و از طرف دیگر با شیبی ملایم به دامنه تپه منتهی می شود. تپه ای که قلعه بر روی آن ساخته شده است حدود 50 متر ارتفاع دارد. قلعه تنکا در تاریخ 5 اسفند 1394 با شماره ثبت 21962 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. یکی از مهم ترین بناهای نظامی در دوره های مختلف تاریخی برای مردم ایران، قلعه هایی بودند که به شکلی به یکدیگر متصل می شدند.

سفر به روستای قلعه گردن تنکابن

در طول تاریخ در دورافتاده ترین و مرتفع ترین نقاط استحکاماتی می ساختند تا دسترسی به آن دشوار باشد زیرا شیب های تند وجود دارد و مدافعان در بالا قرار می گیرند و از نظر دید مسلط می شوند. از جمله می توان به قلعه تنکا، نوشاه، هاله کله، قلعه بهکله، رودپشت، سیاه لان، سفیدکوه، قلعه هارش چال، قلعه دختر، قلعه زوات و قلعه مارکو اشاره کرد. قلعه تنکا دارای نمای هوایی از سمت غرب با قلعه مرقوه رامسر است که به دلیل موقعیت نظامی برجسته آن چندین بار تغییر کرده و بارها تخریب و بازسازی شده است. کتاب تاریخ رویان تاریخ این قلعه را حداقل تا اواسط قرن ششم هجری قمری تخمین زده است و در دوران مشروطیت این قلعه مدتی پناهگاه میرزا کوچک خان جنگلی و یارانش بوده است اما پس از مشروطیت موقعیت استراتژیک خود را از دست داد و ویران شد.

مروری بر تاریخ قلعه تنکا تنکابن

آنچه امروزه از این قلعه باقی مانده بخشی از باروهای سنگی آن است که با ملات ساروج تقویت شده است. قلعه تنکا یکی از قلعه های کوهستانی است. قلعه های کوهستانی بر فراز کوه ها و ارتفاعات ساخته می شد و در ساخت این نوع قلعه از سنگ های صیقل نیافته مانند سنگ های کوه یا رودخانه با گچ الک شده یا ملات ساروج استفاده می شد. در اطراف این نوع قلعه ها شکاف های عمیقی وجود داشت که عبور تجهیزات محاصره را به داخل دیوارها دشوار می کرد و نگهبانان قلعه و سربازان را برای کنترل مهاجمان دشوار می کرد. تنکابن دیدنی های تاریخی دیگری را در دل خود جای داده است که از آن جمله می توان به حمام سنگی باستانی مکرود اشاره کرد.