قلعه ملک کیومرث نوشهر
قلعه ملک کیومرث متعلق به دوران تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان نوشهر بخش کجور روستای کجور واقع شده است. این قلعه زیبا در روستای زیبای کجور قرار دارد که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می کند. قدمت این اثر تاریخی به دوران پس از صلح برمی گردد و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قلعه ملک کیومرث یکی از آثار ملی ثبت شده ایران در نوشهر می باشد که قدمت آن به دوران اسلامی می رسد و در تاریخ 1392/03/19 به شماره ثبت 8790 در مجموعه آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است. آدرس این اثر ملی در نوشهر، شهر نوشهر، بخش کجور، بخش زانوس رستاق، روستای کجور ثبت شده است.
شاید تصور کنید شهرهای شمال ایران طبیعتی ناب و دریاها و سواحل زیبا دارند. اما باید بگوییم که در برخی از شهرهای استان مازندران اماکن تاریخی با قدمت طولانی وجود دارد که برخی از آنها به ثبت ملی رسیده اند. قلعه ملک قمرث یکی از این مکانهای دیدنی در استان مازندران است که از مناطق گردشگری محسوب میشود.
در میان تمام جاذبه های گردشگری شمال ایران، باید به قلعه ملک قومرث به عنوان یک منطقه تاریخی باقی مانده از دوران پس از اسلام اشاره کرد. این قلعه در نوشهر قرار دارد و با سفر به روستای کجور می توانید آن را از نزدیک ببینید. این قلعه از سال 1382 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از آثار تاریخی نوشهر محسوب می شود.
برای مسافرانی که علاقه مند به بازدید از اماکن تاریخی نوشهر در استان مازندران هستند، بهتر است در ابتدای فهرست خود از قلعه ملک کیومرث دیدن کنند. زیرا این قلعه شگفت انگیز در دهکده ای زیبا واقع شده است که می تواند محل مناسبی برای اقامت در طول سفر شما باشد.
ملک جلال دولت کیومرث یا ژئومرت اول سی و ششمین فرمانروای سلسله بادوسبان بود که بین سالهای ۸۰۸ تا ۸۵۷ هجری قمری بر رستمدار حکومت کرد. مالک قومرث مسئول گسترش مذهب شیعه امامیه در رستمدار بود و بناها و کتیبه های مذهبی بسیاری ساخت. او سرزمین بادسپان ها را به ویژه در البرز جنوبی گسترش داد و با تیموریان، مراچیان و کیاها روابط آشفته ای داشت.
کیومرث قبل از به قدرت رسیدن، در زمان حمله تیمور گورکانی به طبرستان در سال 794 هجری قمری، یکی از قلعه های سرزمین عمویش ملک طوس را در دست داشت. در جریان جنگ رستم میرزا تیموری و اسکندر شیخی، کیومرث قلعه نور را به نفع رستم میرزا ترک کرد و به خدمت او درآمد، اما رستم میرزا او را دستگیر کرد و به عنوان هدیه نزد اسکندر شیخی فرستاد. اسکندر که قبلاً با کومرث اختلاف داشت، او را آزاد کرد و به او اسب و پول داد تا به هر کجا که می خواهد برود. ملک کیومرث برای شکایت از رفتار رستم میرزا نزد برادرش شاهزاده پیر محمد رفت. اما شاهزاده پیر محمد نیز او را در شیراز زندانی کرد. پس از مرگ تیمور گورکانی اوضاع استان تیموری متزلزل شد و مالک قومرث از فرصت استفاده کرد و در کسوت قلندرها به طبرستان رفت. او در قالب یک گدا وارد قلعه نور شد و با کمک اهالی قلعه توانست قوت سابق خود را بازیابد.
هنگامی که ملک کیومرث در سال 807 هجری قمری به قلعه نور بازگشت، حاکم بادوسبانیان (شاه طوس) به تازگی از دنیا رفته بود و کیومرث توانست در مدت کوتاهی بر تمام رستمدار مسلط شود. کیومرث پس از به قدرت رسیدن، تشیع امامیه را مذهب رسمی مردم اسپانیا قرار داد. او در دوران سلطنت خود با حکام مرعشی، کایا و تیموری روابط فراز و نشیب داشت و لشکرکشیهای زیادی برای گسترش قلمرو خود انجام داد. کیومرث همواره از اختلافات داخلی سادات مرعشی برای تضعیف این سلسله و افزایش قدرت و هژمونی خود با حمایت از طرفین این درگیری ها بهره می برد. او بر سر نواحی تلقان و الموت با کیان به رقابت پرداخت و چندین بار به شاهزادگان منصوب شاهرخ تیموری در قم، شمیرانات، ری، دماوند و… حمله کرد. علیرغم نبردهای زیادی که کومرت در آن شرکت داشت، پادشاهی او عمدتاً امن و آرام بود. رستمدار تنها پس از جنگ چالشار که حاکمان قبایل قیون، مرعشی و تیموری در قم علیه مالک کیومرث متحد شدند، شاهد ویرانی و ویرانی بود. ملک کیومرث به ویژه در سالهای پایانی حکومتش در سرزمین او ساکن شد. از این دوران بناها و کتیبههای زیادی به جای مانده است و علاقه کیومرث به گسترش مذهب شیعه امامیه به چشم میخورد.
ملک کیومرث در سال ۸۵۷ هجری قمری پس از حدود پنجاه سال حکومت درگذشت و در جوار امامزاده طاهر مطهر کجور به خاک سپرده شد. پسران کومرث بر سر جانشینی او نزاع کردند و زمین های سابق او به دو ناحیه تقسیم شد. در پایان درگیری شاهزادگان بادوسپانی، شاه کاووس و قومش در نور و شاه اسکندر و پسرانش در کجور سکنی گزیدند و این شیوه تقسیم تا زمان خروج بادوسپانی ها ادامه داشت.